تغييراتي را كه در چند سال گذشته در دانشگاهها رخ داده، بيش از همه، اهالي دانشگاه درك كردهاند. كساني كه پس از سپري كردن 8 سال دولت نهم و دهم حالا از فضايي بازتر و با نشاطتر ميگويند و معتقدند دانشگاهها رشد كردهاند و ديگر از سكون آن سالها خبري نيست. دکتر سيد علي اکبرصفوي قائم مقام دانشگاه شيراز از كساني است كه اعتقاد دارد با وجود شرايط كم و بيش سختي كه هنوز دانشگاهها با آن دست به گريبانند، حال و روز دانشگاه بسيار بهتر از آن چيزي است كه 8 سال قبل از دولت يازدهم تجربه كرده است. گفتوگوي او با آرمان ملي را ميخوانيد.
شرايط امروز دانشگاههاي كشور چه تفاوتي با 8 سال دولت نهم و دهم دارد؟
از لحاظ فضاي با نشاط و پر اميد و آزادي كه به طور نسبي در دانشگاه ايجاد شده است، اين فضا بهبود قابل توجهي پيدا كرده و به طور قاطع ميگويم كه در دولت قبل فضايي ايجاد شده بود كه بسياري از استادان حتي جرات اظهارنظر نداشتند. فضاي بسيار بستهاي شكل گرفته بود. اما اكنون شرايط به گونهاي است كه اعضاي هيات علمي آزادانه اظهار نظر و نقد ميكنند و اين يعني پويايي استاد. در فضاي دانشجويي هم كافي است مراسم 16 آذر سال 95 را از لحاظ آمار سخنراني و تنوع با سالهاي قبل مقايسه كنيد تا متوجه اين تفاوت شويد. در اين زمينه با رشد بسيار خوبي مواجه شديم و اين نيز يعني پويايي و نشاط در دانشگاه. در اين يك سال گذشته چون دولت آقاي روحاني بيشتر به حقوق شهروندي و دانشگاه توجه كرده است، نسبت به سالهاي اول دولت يازدهم حاشيههاي مهمي نداشتيم و همه گروهها و تفكرات آزادانه برنامههايشان را اجرا كردند. تحولات اينچنيني قابل مقايسه با دولت قبل نيست. از نظر برنامههاي فرهنگي و هنري هم شاهد تحول چشمگيري هستيم. در دانشگاه شيراز آمار رسمي نشان ميدهد حجم اين برنامهها رشد بسيار بالايي داشته است. هرچند معمولا فعاليت كانونها و تشكلهاي سياسي مورد توجه قرار ميگيرد اما كانونهاي علمي و فرهنگي نيز توانستهاند برنامههاي زيادي برگزار كنند در صورتي كه در دوره قبل شايد بعضي كانونها دو برنامه هم نميتوانستند در طول سال اجرا كنند. اين نشانه تكثر فكر و برنامه در دانشگاه است. از بعد علمي نيز عليرغم همه دروغهايي كه از سوي عده قليلي مطرح ميشود، رشد علمي کشور به طور چشمگير افزايش پيدا کرده است. اگر اوايل دولت آقاي روحاني کاهشي در اين زمينه مشاهده ميکنيم به دليل برنامهريزيهايي است که سالهاي قبل و در دولت قبل انجام شده بود. کار علمي به سرعت به نتيجه نميرسد. نتيجه برنامهريزيها و عملکرد اشتباه دولت قبل کاهش رشد علمي در اوايل دولت يازدهم بود.البته در مسايلي مانند حضور در کنفرانسهاي خارجي کاهش داشتهايم که به دليل کاهش ارزش پول ملي است. چون بخش زيادي از هزينه را بايد خودمان بپردازيم اين سفرها کاهش پيدا کرده است. اما در مجموع از نظر کيفي و مقامهاي علمي دانشگاهي رشد بسيار خوبي داشتهايم.
در نحوه مديريت دانشگاهها هم تغيير ايجاد شده است؟
بله.در اغلب دانشگاهها نظرات اعضاي هيات علمي در انتخاب مدير گروهها و مسوولان دانشگاه دخالت داده ميشود.در دانشگاه شيراز مسئولان بخشهايي که در دولت قبل انتصابي شده بود اکنون با نظرسنجي انتخاب ميشوند.توجه به نظرات اعضاي هيات علمي بسيار جدي شده و به همين دليل هم فضاي مبتني بر اعتماد ايجاد شده است.
اين فضاي امنيتي بر توليد علم در دانشگاه هم اثر گذاشته بود؟
بله.انگيزهها را کاهش داده و نااميدي را افزايش داده بود. فضاي رياکاري هم افزايش پيدا کرده بود. فساد علمي حاصل همان دوره است. از طرفي در دورهاي که اوج درآمدهاي کشور بود کمترين کار براي رشد و اشتغال دانشجويان و دانشگاهيان انجام شد. ايجاد نااميدي از طرفي و نگاه بدبينانه به ارتباطات بينالملل از سوي ديگر بر توليد علم اثر منفي گذاشته بود. فضا کاملا تنگنظرانه بود در صورتي که ما بايد در صحنه بينالملل حضور داشته باشيم ولي با هوشمندي. در دوره جديد و بعد از برجام آمار دانشجويان خارجي که به ايران آمدهاند چندبرابر افزايش پيدا کرده و اين تغيير مهمي است.
فضاي امنيتي چطور برداشته شد؟
هنوز کامل برداشته نشده اما شرايط بهتر شده است. ما هنوز مشکلاتي داريم که ناشي از سياستهاي غلط دوره قبل است.بخشي از اختيارات وزارت علوم از اين وزارتخانه گرفته شد.اين اختيارات بايد به وزارت علوم و دانشگاهها بازگردد.خرابکاري که در پايههاي وزارت علوم انجام شد زمان زيادي لازم دارد تا اصلاح شود.
الان فضا براي فعاليت گروههاي هوادار دولت در دانشگاه فراهم است يا منتقدان دولت؟
براي هر دوطرف فضاي فعاليت وجود دارد. اما براساس آماري که ما در دانشگاه شيراز داريم منتقدان بيشتر فعاليت کردهاند. سخنرانيها و برنامههاي متعدد داشتهاند و انتقادهايشان را ميکنند و دانشگاهها با آنها برخوردي نميکند مگر اينکه کسي به طور قانوني منع سخنراني داشته باشد.اما اين افراد با طرفداران دولت هنوز هم برخورد ميکنند. دانشگاه سعي کرده است فضاي گفتوگو و تعامل را در دوره جديد ايجاد و حفظ کند.